Ogród leczy

Status innowacji

  • 1
    rozwijana
  • 2
    testowana
  • 3
    upowszechniana

O innowacji

Innowacja polega na stworzeniu ogrodu hortiterapeutycznego, który umożliwia osobom poruszającym się na wózkach inwalidzkich wykonywanie pracy fizycznej związanej z uprawą roślin. Hortiterapia, czyli terapia ogrodem lub ogrodoterapia, jest nowoczesną metodą terapii zajęciowej, wykorzystującą szeroko pojętą pracę z roślinami oraz bierne i czynne przebywanie w ogrodzie.

Problem

Innowacja odpowiada na dwa problemy. Pierwszym z nich jest ograniczony dostęp osób poruszających się na wózkach inwalidzkich do rehabilitacji: zbyt mała częstotliwość i liczba zabiegów, odległe terminy wizyt w ramach świadczeń NFZ, trudności z dostępem do skierowań, zbyt rzadkie uczestnictwo w turnusach rehabilitacyjnych i w leczeniu sanatoryjnym.

Drugim problemem jest utrudniony dostęp osób poruszających się na wózkach inwalidzkich do obcowania z przyrodą, choćby własnym ogródkiem. Osoby te nie są w stanie schylić się, podnieść ciężkiej konewki czy przekopać gleby; dodatkowe trudności może im też sprawiać poruszanie się po wąskich alejkach.

Pomysł na rozwiązanie

Ponieważ osoby na wózkach inwalidzkich nie mogą w sposób wygodny sięgać do ziemi, innowacja zakłada stworzenie rabat na podwyższeniu. Drewniana konstrukcja rabaty pozwala wjechać wózkiem pod donicę, co znacząco ułatwia prace ogrodnicze. Jednym z celów innowacji jest zbudowanie społeczności złożonej z osób z niepełnosprawnościami fizycznymi, które będą się czuły współodpowiedzialne za uprawiany przez siebie ogród. W ramach pilotażu innowacji powstały podręczniki podpowiadające, w jaki sposób można samodzielnie założyć ogród i jak organizować pracę wokół niego.

Dla kogo?

Innowacja jest skierowana do osób z niepełnosprawnościami ruchowymi, które z powodów zdrowotnych lub wiekowych nie są w stanie uprawiać ogródków na poziomie gruntu, a pośrednio również rodziny takich osób.

Ogród leczy ma znaczący potencjał dla aktywizacji osób z niektórymi niepełnosprawnościami ruchu, może stanowić formę rehabilitacji, a także narzędzie podnoszące świadomość dot. potrzeb osób z niepełnosprawnościami oraz aktywności, które podejmują wykorzystując swój indywidualny potencjał.

Katarzyna Bierzanowska, ekspertka

Uprawianie ogrodu ma działanie terapeutyczne dla ludzi niezależnie od płci, wieku, wykształcenia czy stopnia sprawności, dlatego doceniam przedsięwzięcie, które wychodzi naprzeciw potrzebom także osób z niepełnosprawnościami. Dzięki temu mogą one rozwijać swoją pasję, spróbować nowej aktywności lub zaangażować się we wspólnotowe działanie.

Katarzyna Bierzanowska ekspertka

Kto może ją wdrożyć?

  • ośrodki rehabilitacji
  • sanatoria
  • domy pomocy społecznej i inne ośrodki opiekuńcze
  • organizacje zajmujące się pracą z osobami poruszającymi się na wózkach
  • szkoły i uczelnie ogrodnicze
  • parafie
  • osoby indywidualne

Przepis na innowację czyli jak ją wdrożyć

Stworzenie ogrodu wymaga odpowiedniego miejsca. Teren powinien być łatwo dostępny i dobrze skomunikowany, tak aby osoby z niepełnosprawnościami mogły do niego dojechać. Dobrze jest, jeśli ogród może powstać na terenie instytucji, której działalność jest związana z osobami z niepełnosprawnością ruchową, np. na terenie ośrodka rehabilitacyjnego, sanatorium lub organizacji pozarządowej współpracującej z takimi osobami.

Tworzenie ogrodu jest wymagającym i precyzyjnym procesem. Trzeba pamiętać, aby miejsce, gdzie ma on powstać nie było za bardzo zacienione i żeby stosunkowo blisko było ujęcie wody. Ważne jest także utwardzone podłoże i drogi dojazdowe dostosowane do poruszania się na wózkach. Przestrzeń nie powinna być mniejsza niż 30 m2.

Budowanie ogrodu należy zacząć od inwentaryzacji istniejącego terenu, uwzględniającej istniejące już gatunki i ukształtowanie terenu. Szczegółową instrukcję tworzenia ogrodu można pobrać na stronie internetowej www.ogrodleczy.com oraz w materiałach o innowacji.

Jednym z celów innowacji jest zbudowanie społeczności złożonej z osób z niepełnosprawnościami fizycznymi, które oprócz uprawiania ogrodu będą się czuły za niego odpowiedzialne. Społecznością i ogrodem powinien zarządzać koordynator, czuwający nad całością procesów zachodzących w ogrodzie.

W materiałach o innowacji znajduje się przewodnik dla koordynatora ogrodu, w którym szczegółowo są opisane jego zadania – między innymi trzymanie pieczy nad stworzeniem i funkcjonowaniem ogrodu, w tym zajmowanie się finansami, a także organizacja pracy w nim, motywowanie i integrowanie osób pracujących w ogrodzie.

Koordynator musi na początku poznać potrzeby podopiecznych, tak aby dostosować pracę do ich oczekiwań. Należy pamiętać, że im lepiej uczestnicy projektu będą się czuli pracując w ogrodzie, tym większa szansa, że uda się ich zmotywować do dłuższej i regularnej współpracy.

Koszt stworzenia ogrodu oczywiście zależy od jego wielkości i rozwiązań w nim zastosowanych, ale trzeba się spodziewać, że cena może wynieść 30-40 tys. złotych. Głównymi składowymi tego kosztu będą: projekty koncepcyjny i wykonawczy, przystosowanie terenu, budowa elementów ogrodu (rabaty), koszt zakupu rośli oraz koszt pracy robotników.

Materiały o innowacji

Kto za tym stoi?

Poznaj autorki

Skąd pomysł na innowację?

Innowatorki – Jagoda Valkov i Aleksandra Pawelska, mając wykształcenie ogrodnicze zdawały sobie sprawę z tego, iż obcowanie z przyrodą i uprawa roślin może pozytywnie wpływać na rehabilitację narządów ruchu. Wiedziały, że takich ogrodów w Polsce prawie nie ma i to zmotywowało je do podjęcia konkretnych działań – zaprojektowania ogrodu dedykowanego osobom poruszającym się na wózkach. Postanowiły połączyć swoją pasję (projektowanie ogrodów) z pożyteczną działalnością mającą na celu rehabilitację osób niepełnosprawnych fizycznie i odniosły w tym działaniu sukces. Wcześniej miały doświadczenie w prowadzeniu warsztatów ogrodniczych dla dzieci z autyzmem. Na co dzień, poza pracą projektową, innowatorki zajmują się organizacją różnego rodzaju wydarzeń kulturalno-artystycznych.

Zdjęcia

Tagi

dzieci i młodzież osoby z niepełnosprawnościami rodziny i osoby opiekujące się osobami wymagającymi wsparcia seniorzy instytucje pomocowe organizacje społeczne samorządy i urzędy społeczność lokalna każda osoba/instytucja upowszechniane dobrostan dostępność relacje sieci wsparcia

Opowiedz światu
o tym pomyśle

Skip to content