Dla kogo?
- mieszkający samotnie seniorzy i seniorki
- osoby, które ze względu na zaawansowany wiek, chorobę lub niepełnosprawność rzadko opuszczają mieszkanie
Status innowacji
Innowacja polega na systematycznych i cyklicznych odwiedzinach w domach seniorów oraz spędzaniu z nimi czasu wspólnie przez członków i członkinie Szkolnych Kół Caritas oraz Parafialnych Zespołów Caritas. Te liczne struktury, działające przy jednej organizacji, ale skupiające różne wiekowo grupy – młodzież szkolną i głównie kobiety po 50-tym roku życia – bardzo incydentalnie ze sobą współpracują. Dzięki Sztafecie pokoleń możliwa jest stała współpraca międzypokoleniowa i wspólne działania na rzecz osób starszych lub niemogących samodzielnie opuszczać domu.
Innowacja stanowi próbę odpowiedzi na narastający problem społeczny, jakim jest sytuacja osób starszych, często mało aktywnych i z różnych powodów niezaradnych życiowo, co przyczynia się do ich wykluczenia społecznego. Osoby te, po wyprowadzeniu się dzieci i często śmierci współmałżonka znajdują się w trudnej sytuacji życiowej. Gorsza sprawność fizyczna utrudnia opuszczanie mieszkania, senior/seniorka stopniowo w coraz większym stopniu staje się zależny/a od pomocy swoich bliskich lub innych osób. Samotność, której towarzyszy poczucie braku sprawczości i coraz gorsze samopoczucie bardzo często prowadzą do depresji. Niemal w każdej rodzinie można spotkać osoby wymagające pomocy w codziennym funkcjonowaniu.
Punktem wyjścia dla koordynatorów jest uświadomienie sobie skali problemu, poszukanie w najbliższym otoczeniu osób zależnych, rozpoznanie ich sytuacji życiowej i jeśli jest zła – zastanowienie się nad możliwością pomocy tym osobom. Następnie trzeba poszukać wolontariuszy chętnych do udziału w projekcie. Diagnozą potrzeb i zasobów, rekrutacją zarówno potrzebujących, jak i chętnych do pomocy oraz czuwaniem nad całym procesem odwiedzin powinien zajmować się koordynator, utrzymujący stały kontakt ze wszystkimi osobami biorącymi udział w projekcie.
Najpierw rekrutujemy wolontariuszy ze szkolnych kół i parafialnych zespołów. Jeżeli dysponujemy odpowiednią liczbą wolontariuszy, to rekrutujemy osoby starsze, które będą odwiedzane. Na jedną osobę potrzebującą powinno przypadać minimum dwóch wolontariuszy (1 uczeń i 1 dorosły). Tak więc celem rekrutacji jest zarówno znalezienie osób starszych potrzebujących odwiedzania, jak i stworzenie zespołów wolontariuszy złożonych z uczniów szkół i osób dorosłych.
Koordynatorzy dokładnie omawiają z wolontariuszami, na czym ma polegać ich zadanie oraz przeprowadzają warsztaty integracyjno-merytoryczne. Głównym celem warsztatów jest przekazanie uczestnikom umiejętności komunikacyjnych oraz wiedzy na temat funkcjonowania osób starszych. Ważne jest także uświadomienie wolontariuszom ich roli, która powinna polegać na wspieraniu, a nie wyręczaniu podopiecznego. Warsztaty są też okazją do bliższego poznania się i integracji wolontariuszy, którzy będą ze sobą współpracowali przy odwiedzinach. Pozwala to na uformowanie się zespołów odwiedzających, składających się najczęściej z dwóch uczniów działających w SKC i jednej osoby dorosłej należącej do PZC.
Regularnie (najlepiej raz w tygodniu) każdy zespół odwiedza wytypowanego podczas rekrutacji seniora. Zespół odwiedzający we własnym gronie na bieżąco podsumowuje wizyty, raz na jakiś czas powinno odbyć się spotkanie wszystkich wolontariuszy pozwalające im wymienić się doświadczeniami, opowiedzieć o problemach i sukcesach. Jest to także okazja do podsumowania działalności i przeprowadzenia w razie czego jakichś modyfikacji.
Pomysł na innowację Sztafeta pokoleń to efekt rosnącej konieczności wsparcia osób starszych, samotnych i chorych, które potrzebują kontaktów społecznych i zainteresowania drugiej osoby, często dużo bardziej niż wsparcia finansowego.