Oswajanie dorosłości

Status innowacji

  • 1
    rozwijana
  • 2
    testowana
  • 3
    upowszechniana

O innowacji

Wiele ludzi z niepełnosprawnością intelektualną, podobnie jak osoby pełnosprawne, w pewnym wieku zaczyna odkrywać sferę swojej seksualności, a niejedna z takich osób dochodzi później do wniosku, że pragnie zostać rodzicem. Często nie są niestety należycie wyedukowane w kwestiach seksualności, a także nie są przyszykowane do odgrywania roli rodzica, co może prowadzić do różnych komplikacji przy wychowywaniu dzieci w przyszłości, także takich, z którymi nie muszą mierzyć się pełnosprawni rodzice.

Problem

Konwencja ONZ o prawach osób z niepełnosprawnością określa minimalne wymagania w zakresie praw osób niepełnosprawnych i wskazuje cele, do których należy dążyć. Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych przyjęło ogólną normę postępowania odnoszącą się do ochrony i zapewnienia osobom z niepełnosprawnościami na równi ze wszystkimi innymi obywatelami pełnego i równego korzystania z praw człowieka i podstawowych wolności. Z badań dotyczących seksualności i rodzicielstwa osób z niepełnosprawnością intelektualną realizowanych na przestrzeni ostatnich dekad wynika m.in., że OzNI chcą zakładać rodziny, chcą być rodzicami, chcą przeżywać swoją seksualność i podejmują zachowania seksualne.

Pomysł na rozwiązanie

Istotą innowacji jest program szkoleniowy, który przygotowuje terapeutów do pracy z OzNI przy wykorzystaniu symulatora niemowlęcia. Symulatorem jest lalka z wbudowanym minikomputerem ze specjalnym oprogramowaniem imitująca zachowania noworodka. Symulacja opieki nad dzieckiem jest metodą edukacyjną, odtwarzającą rzeczywistą opiekę nad dzieckiem w sztucznie wytworzonych warunkach, co umożliwia odbiorcom przeżywanie i doświadczanie roli rodzica i opiekuna, jednocześnie przygotowując ich do odpowiedzialnego podejścia do opieki nad niemowlęciem. Operatorem symulatora jest terapeuta/edukator/opiekun, który dobierając odpowiednią wersję programu i odczytując jego rezultaty jest w stanie ocenić postępy edukacyjne podopiecznego.

Dla kogo?

Odbiorcami innowacji są:

  • osoby na co dzień pracujących z osobami z niepełnosprawnością intelektualną w warsztatach terapii zajęciowej (WTZ), domach pomocy społecznej (DPS), środowiskowych domów samopomocy (ŚDS): terapeutci, instruktorzy i opiekunowie
  • osoby z niepełnosprawnością intelektualną (OzNI) uczęszczające do WTZ, DPS, ŚDS

Od wielu lat pracuję z osobami niepełnosprawnymi, a mimo to ten warsztat wyjazdowy był dla mnie nowym doświadczeniem i przeżyciem. Wiedziałem, że OzNI lepiej funkcjonują na wyjazdach, natomiast ten [warsztat] udowodnił, że OzNI potrafią być samodzielni, opiekuńczy i odpowiedzialni przy pełnieniu roli opiekuna symulatora niemowlęcia. Mimo tylu lat [wspólnej pracy] wciąż mnie zaskakują.

koordynator wyjazdu

Ja po raz pierwszy pracowałam z symulatorem, ale cenne jest to, że możemy z dziewczynami się wymieniać wrażeniami, mamy możliwość przeżywania tego razem. Bo to nie jest tak, że się odbębnia tę robotę. My non-stop byliśmy we wszystkim razem, i my, i oni

specjalistka

My, rodzice cały czas nie rozumiemy, że nasze niepełnosprawne dzieci są do bardzo wielu rzeczy zdolne. Na przykład po tym wyjeździe udało nam się załatwić z córką sprawę, której nie moglibyśmy rozwiązać od pół roku. Tylko dlatego, że potraktowaliśmy ją jako dorosłą osobę, powiedzieliśmy jej, że musi podjąć decyzję jak dorosły człowiek i pierwszy raz widzieliśmy nasze dziecko w takiej sytuacji – kiedy się mocno i poważnie zastanowiła nad decyzją, i jak ją już podjęła, to ją konsekwentnie realizowała. Było to dla nas bardzo ważne.

rodzice osoby z niepełnosprawnością intelektualną

Kto może ją wdrożyć?

Terapeuci, edukatorzy, pracownicy socjalni, asystenci rodziny na co dzień pracujący w WTZ, ŚDS, DPS, OPS lub w innych miejscach borykają się z pytaniem, w jaki sposób pracować z podopiecznymi, aby seksualność człowieka stała się dla nich tematem zrozumiałym. Specjalistom często brakuje nie tylko szkoleń zwiększających kompetencje w tym zakresie, ale także narzędzi potrzebnych do przeprowadzenia terapii zaznajamiającej OzNI z rolą rodzi.

Przepis na innowację, czyli jak ją wdrożyć

  • kandydatów na specjalistów pracujących z osobami z niepełnosprawnością intelektualną
  • osób z niepełnosprawnością intelektualną

Szkolenie teoretyczne dla specjalistów w zakresie edukacji seksualnej w Pomorskim Parku Naukowo-Technologicznym w Gdyni Realizacja programu szkoleniowego rozpoczyna się zaznajomieniem specjalistów (terapeutów/opiekunów/edukatorów) z regułami działania symulatora niemowlęcia, opisaniem specyfikacji technicznej, omówieniem zasad funkcjonowania. Jest to niezbędna baza do prawidłowego przeprowadzenia warsztatu wyjazdowego.

Warsztat wyjazdowy dla OzNI i specjalistów w zakresie edukacji seksualnej

W warsztacie biorą udział zarówno OzNI, którzy zdobywają wiedzę i umiejętności pracując z symulatorem, jak i specjaliści (terapeuci, opiekunowie, edukatorzy), uczący się wpierania podopiecznych podczas tych zajęć. Organizatorzy muszą zadbać o to, aby OzNI mogli w każdej chwili skorzystać ze wsparcia psychologa czy psychoterapeuty. Ważnym elementem warsztatu jest przepracowanie emocji towarzyszących opiece nad symulatorem, tak aby nie wywołały negatywnych skutków. Należy pamiętać, że cały program ma na celu edukację

Realizacja i analiza badań własnych

  • Narzędzia, pomoce dydaktyczne i scenariusze zajęć
  • Film

Innowatorzy testując innowację przygotowali sześć scenariuszy zajęć realizowanych podczas warsztatu wyjazdowego. Pierwszy dotyczy zasad funkcjonowania symulatora niemowlęcia, każdy następny szczegółowo omawia temat z dziedziny seksualności, pielęgnacji, relacji, asertywności, bezpieczeństwa, higieny osobistej i usamodzielniania.

Materiały o innowacji

Kto za tym stoi?

Skąd pomysł na innowację?

Autorami, realizatorami i koordynatorami pomysłu są osoby na co dzień pracujące w Gdyńskiej Fundacji Dom Marzeń. Jednym z celów statutowych fundacji jest inicjowanie i wspieranie nowatorskich rozwiązań w różnorodnych dziedzinach życia społecznego, a szczególnie w ochronie praw i wolności człowieka i obywatela w ochronie życia rodzinnego i profilaktyki społecznej.

Istotą innowacji jest program szkoleniowy, który przygotowuje terapeutów do pracy z OzNI przy wykorzystaniu symulatora niemowlęcia. Symulatorem jest lalka z wbudowanym minikomputerem ze specjalnym oprogramowaniem imitująca zachowania
noworodka.

Rozmowa z innowatorką

Opowiedz światu
o tym pomyśle

Skip to content