Lokator

O innowacji

To innowacja o łączeniu osób pod jednym dachem. Jedna z nich posiada wolny pokój i zaprasza drugą do swojego domu. Druga potrzebuje domu i przyjmuje zaproszenie. Jedna zyskuje lokatora, lokatorkę, który wspiera w domowych obowiązkach, opłatach, towarzyszy w codziennym życiu. Druga zyskuje miejsce, do którego może wracać, czuć się bezpiecznie i potrzebną.

Problem

Osoby starsze lub osoby z niepełnosprawnościami, które mieszkają pojedynczo często dotyka problem samotności, izolacji i wykluczenia społecznego. Z wiekiem coraz trudniej im samodzielnie funkcjonować. Nierzadko zdarza się też, że takie osoby nie mają nikogo bliskiego, a pomoc wsparcie opiekuńcze ze strony ośrodków pomocy społecznej często bywa niewystarczające.

Jednocześnie możemy znaleźć wiele osób, które z różnych powodów potrzebują mieszkania (np. doświadczyli przemocy domowej, znajdują się w kryzysie bezdomności) i szukają bezpiecznego schronienia czy poprawy warunków bytowych. Problem obu grup rozwiązuje innowacja „Lokator”.

Pomysł na rozwiązanie

Innowacja polega na połączeniu osób, które posiadają co najmniej jeden wolny i wyposażony pokój, z ludźmi potrzebującymi mieszkania. W zamian za dach nad głową pomagają one swoim gospodarzom, w sposób naturalny spędzają z nimi czas i w miarę możliwości dokładają się do różnych opłat. Prowadzi to do poprawy warunków życia obu stron – lokator(ka) zyskuje bezpieczne schronienie, a osoba zależna – wsparcie w codzienne czynnościach.

Dla kogo?

Odbiorcami innowacji są:

osoby mieszkające samotnie i potrzebujące wsparcia w codziennych czynnościach
osoby potrzebujące miejsca do zamieszkania

Trochę się wahałam, jak ja będę się czuła? Już 17 lat byłam sama, od śmierci męża. Trochę się bałam. Ale jak innowatorka przyprowadziła lokatorkę, to już wiedziałam, że będzie dobrze. Pomyślałam, że będzie jak córka.

Uczestniczka innowacji

Uważam, że poziom zawsze należy utrzymać. Lepiej kogoś tam nie połączyć, lepiej czegoś nie zrobić niż zrobić coś, co później by się odbiło dużą czkawką. Zwłaszcza, że jest to innowacja i wszystkie oczy są zwrócone na ten projekt (...)

Innowatorka

Ja na przykład jestem zadowolona, że nie muszę palić w piecu, ktoś jest odpowiedzialny za to. Są takie prace, którymi ja nie muszę się już zajmować.

Uczestniczka innowacji

Kto może ją wdrożyć?

ośrodki pomocy społecznej
organizacje społeczne

Przepis na innowację czyli jak ją wdrożyć

Krok 1 - Rekrutacja uczestników

informowanie o innowacji na stronie internetowej i w lokalnych mediach, rozpowszechnienie ulotek, plakatów w OPS, organizacjach pozarządowych, kościołach, radach osiedla, przychodniach, placówkach oświatowych, w miejscach pobytu osób bezdomnych, środowiskowych domach samopomocy, centrach integracji społecznej, kołach gospodyń, sołectwach, wśród znajomych

bezpośredni kontakt z klientami OPS – osobami zależnym i przedstawienie im korzyści oraz warunków korzystania z tej formy pomocy, pozyskanie od potencjalnych kandydatów zgody na udział w innowacji
spotkanie z osobami poszukującymi miejsca do zamieszkania – omówienie zasad współżycia z osobami zależnymi, zakresu umowy i regulaminu
przeprowadzenie indywidualnych rozmów z każdym kandydatem oraz z członkami rodzin osób zależnych
szkolenia i warsztaty dla potencjalnych lokatorów w zakresie pierwszej pomocy oraz zarządzania czasem, komunikacji interpersonalnej, treningu podstawowych kompetencji społecznych lub innych w zależności od zdiagnozowanych potrzeb adresatów
decyzja kadry projektu o połączeniu adresatów do wspólnego zamieszkania

Bardzo ważne jest powolne budowanie relacji z adresatami, dokładna i szczegółowa diagnoza ich sytuacji, podniesienie ich kompetencji społecznych. Osoby nadużywające alkoholu i innych substancji psychoaktywnych nie mogą być kandydatami na lokatora – wymagana jest terapia i dłuższy okres abstynencji.

Krok 2 - Łączenie adresatów

spotkanie w miejscu zamieszkania osoby zależnej – poznanie się adresatów i podjęcie decyzji o dalszych spotkaniach lub o zamieszkaniu, omówienie zakresu i dopracowanie konkretnych zapisów w umowie. W przypadku zgody stron na wspólne zamieszkanie – ustalenie szczegółów umowy i wprowadzenia się lokatora
zawarcie umowy
wsparcie psychologa zależne od potrzeb i oczekiwań adresatów
przygotowania do wprowadzenia się lokatora – pomoc w doposażeniu w podstawowy i niezbędny sprzęt AGD, a także ewentualnie w przeprowadzce
wprowadzenie się lokatora

Na tym etapie nie należy się spieszyć, warto dać kandydatom czas na lepsze poznanie się i świadome podjęcie decyzji. Bardzo istotnym elementem jest ścisła współpraca kadry i właściwy przepływ informacji o bieżącej sytuacji adresatów i planowanych działaniach.

Krok 3 - Monitorowanie

systematyczne i regularne, nie rzadziej niż raz w miesiącu, w różnych porach dnia wizyty specjalisty ds. integracji oraz pracownika socjalnego w miejscu wspólnego zamieszkania adresatów – diagnozowanie potrzeb i problemów, udzielanie odpowiedniego wsparcia
regularne wizyty w miejscu zamieszkania w przypadku nieobecności osoby zależnej (np. pobyt w szpitalu)
organizacja treningów wynikających z potrzeb lub próśb odbiorców projektu, w zakresie np.: załatwiania spraw urzędowych, higieny osobistej, gotowania, prowadzenia gospodarstwa domowego
organizacja mediacji w przypadku wzajemnych nieporozumień, pomoc w rozwiązaniu konfliktu
w sytuacji rezygnacji ze wspólnego zamieszkiwania adresatów – udzielenie pomocy w znalezieniu kolejnego adresata
pomoc w przypadku problemu z opuszczeniem mieszkania przez lokatora Warto po jakimś czasie przeprowadzić ewaluację projektu i zbadać poziom satysfakcji obu stron.

Materiały o innowacji

Kto za tym stoi?

Poznaj autorki

Skąd pomysł na innowację?

Na pomysł innowacji wpadły pracownice Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Ostrowcu Świętokrzyskim, które na co dzień pracują z osobami zależnymi (niepełnosprawnymi, starszymi, samotnymi), a z drugiej strony mają kontakt z poszukującymi mieszkania.

Postanowiły spróbować połączyć w pary potrzebujących opieki i jednocześnie dysponujących odpowiednią przestrzenią z tymi, którzy w zamian za użyczenie miejsca do zamieszania są gotowi pomagać i opiekować się swoimi gospodarzami. Tak powstała innowacja Lokator – nowa usługa, nierealizowana dotychczas przez jakiekolwiek instytucje i organizacje pozarządowe, dająca możliwość włączenia społecznego kilku adresatom jednocześnie. To również alternatywa dla pomocy instytucjonalnej, generującej wysokie koszty nie tylko dla osoby potrzebującej, ale również jej rodziny i gminy.