Jak?

Status innowacji

  • 1
    rozwijana
  • 2
    testowana
  • 3
    upowszechniana

O innowacji

Podręczna i symboliczna sakiewka, w której osoba z niepełnosprawnością intelektualną może umieścić zwiniętą w rulonik kartkę z treścią wyrażającą jej oczekiwania wobec drugiego człowieka. To narzędzie stwarza szansę na wzmacnianie pozytywnych reakcji otoczenia, unikanie moralizatorstwa, konfliktu i agresji na rzecz pozytywnej narracji poprzez przełamanie konwencji w chwili, gdy osoba z niepełnosprawnością intelektualną wychodzi do osoby pełnosprawnej, oferując przyjacielski gest i „gadżet” – ocieplacz relacji.

Problem

Każdy spotkał się kiedyś z dzieckiem płaczącym, krzyczącym czy zachowującym się „nietypowo” w miejscu publicznym. Często mimowolnie oceniamy wtedy jego opiekunów, którzy nie reagują lub reagują naszym zdaniem nie wystarczająco i uważamy, że nie potrafią wychować swojego podopiecznego. Nie zastanawiamy się jednak nad tym, że być może zachowania danego dziecka nie wynika z jego braku wychowania, a z choroby, na którą cierpi. Rodzice dzieci z niepełnosprawnością są bardzo często świadomi myśli np. współpasażerów i nierzadko chcieliby móc się bronić przed milczącymi zarzutami, jednak nie mają takiej możliwości lub brakuje im odwagi. Z drugiej strony ludzie bardzo często nie wiedzą, jak powinni zachowywać się w kontakcie z osobami z niepełnosprawnością, co sprawia, że nierzadko wolą go unikać.

Pomysł na rozwiązanie

Pomocą w takich sytuacjach może być innowacja Jak?. Jej autorka, sama będąca matką dziecka z niepełnosprawnością, zna wszystkie te problemy i nieraz doświadczyła podobnych sytuacji. Dlatego postanowiła stworzyć prosty przedmiot – Ocieplacz relacji.

Jest to sakiewka, do której wkłada się karteczkę z tekstem i, w wypadku testowanej innowacji, muszelkę, nawiązującą do Gdyni, w której innowacja była testowane. Na karteczce znajduje się komunikat do osób nie znających problemów osób z niepełnosprawnością – prostymi słowami opisane jest oczekiwanie osób z niepełnosprawnością intelektualną i/lub ich rodziców i opiekunów wobec innych ludzi w bezpośrednim kontakcie w przestrzeni społecznej.

Woreczki takie są rozdawane przez rodziców lub same osoby z niepełnosprawnością w różnych sytuacjach – czy to w codziennym kontakcie z ludźmi w sklepach lub punktach usługowych, czy to po zwróceniu przez kogoś uwagi na zachowanie dziecka, czy też gdy rodzice chcą „nagrodzić” czyjeś pozytywne zachowanie związane z ich podopiecznym.

Otrzymanie sakiewki i zapoznanie się z jej zawartością sprawia, że ludzie przemyślą swoją postawę, a także sytuację osób z niepełnosprawnością oraz ich opiekunów i nierzadko takie zdarzenie będzie pretekstem do dalszej rozmowy.

Obdarowanie sakiewką stwarza szansę na wzmacnianie pozytywnych reakcji otoczenia, unikanie moralizatorstwa, konfliktu i agresji na rzecz pozytywnej narracji poprzez przełamanie konwencji w chwili, gdy osoba z niepełnosprawnością intelektualną wychodzi do osoby pełnosprawnej, oferując przyjacielski gest i „gadżet” – ocieplacz relacji.

Dla kogo?

  • osoby z niepełnosprawnością intelektualną
  • ich rodzice i opiekunowie
  • osoby na co dzień pracujące z osobami niepełnosprawnością intelektualną,
  • ludzie spotykający osoby z NI

Innowacja JAK? jest odpowiedzią na potrzebę podniesienia komfortu życia moich Dzieci, znalezienia dla nich miejsca w przestrzeni społecznej, miejsca, którego czasem niestety brakuje. Najistotniejsze było to, aby poszukiwanie przebiegało w sposób przyjazny. Cel został osiągnięty, a nawet udało się zrealizować coś więcej. Sakiewka stosowana w innowacji JAK? stała się także podziękowaniem, życzliwym amuletem. Cały projekt daje wiarę, iż zwyczajna mama może zmienić chociażby fragment świata dla swoich Dzieci.

Beata Podlasek autorka innowacji

Bardzo pozytywne, jest to bardzo potrzebne. Ludzie są zaskoczeni. Siedzą, myślą, sprawia to, że zmienia się ich nastawienie.

uczestniczka testowania

Kto może ją wdrożyć?

  • osoby indywidualne
  • ośrodki szkolno-wychowawcze, wsparcia i adaptacji,
  • placówki rehabilitacyjno‑opiekuńczych,
  • domy pomocy społecznej
  • organizacje i instytucje działające na rzecz osób z niepełnosprawnością intelektualną

Przepis na innowację, czyli jak ją wdrożyć

Wykonanie „Ocieplacza” krok po kroku:

  1. potrzebny jest materiał przyjemny w dotyku, w ciepłych kolorach (np. różowy, niebieski, pomarańczowy, zielony) – jego właściwości wzmacniają efekt „ocieplania” i jednocześnie pozwalają uwzględnić preferencje odbiorcy ocieplacza;
  2. z materiału wycina się koło o średnicy ok. 30 cm;
  3. na zewnętrznej stronie sakiewki umieszczamy widoczny znak zapytania, np. namalowany metalicznym flamastrem (znak zapytania to logo innowacji Jak?
    i jednocześnie intrygujący znak wzniecający ciekawość odbiorców);
  4. koło po uformowaniu sakiewki związywane jest na zewnątrz rzemykiem;
  5. wewnątrz sakiewki umieszczamy:
  • komunikat zawierający spersonalizowane oczekiwania osoby wręczającej wobec drugiego człowieka, (porady: kartka papieru wycięta specjalnymi nożyczkami spotęguje efekt estetyczny; treść postulatu wydrukowana widocznym kolorem – lepiej unikać czarnego ze względu na negatywne skojarzenia; można kartkę zwinąć w rulonik i przewiązać wstążeczką).
  • drobny prezent – element oddający indywidualizm lub regionalizm ocieplacza, budzący pozytywne skojarzenie (oryginalna sakiewka zawierała muszelkę podkreślającą nadmorski charakter innowacji).

Otwarta forma i uniwersalny charakter ocieplacza relacji sprawiają, że może być modyfikowany, a kreatywność wykonawców dodatkowo uatrakcyjnia przekaz i nadaje mu
indywidualny charakter poprzez m.in.:

  • personalizację tekstu komunikatu, np. poprzez dodanie imienia lub opis
    konkretnego zachowania wpisującego się w określony rodzaj niepełnosprawności;
  • wybór regionalnego gadżetu, np. pierniczka (Toruń), mini-krasnala (Wrocław), obwarzanka (Kraków).
    Ocieplacz relacji ma wszechstronne zastosowanie w przestrzeni społecznej
    i może być wręczany w takich miejscach, jak: urzędy, szkoły, gabinety lekarskie, poczekalnie przychodni, autobusy, teatry, kawiarnie, parki, baseny, mecze koszykówki, domy i na przyjęciach okolicznościowych. Ponadto innowacja Jak? może być wykorzystywana jako narzędzie edukacyjne podczas zajęć szkolnych (na różnych poziomach), jak również przedszkolnych. W tym wypadku ważnym jest wprowadzenie późniejszych użytkowników innowacji w ideę ocieplacza i przeszkolenie.

Ocieplacz relacji ma wszechstronne zastosowanie w przestrzeni społecznej
i może być wręczany w takich miejscach, jak: urzędy, szkoły, gabinety lekarskie, poczekalnie przychodni, autobusy, teatry, kawiarnie, parki, baseny, mecze koszykówki, domy i na przyjęciach okolicznościowych. Ponadto innowacja Jak? może być wykorzystywana jako narzędzie edukacyjne podczas zajęć szkolnych (na różnych poziomach), jak również przedszkolnych. W tym wypadku ważnym jest wprowadzenie późniejszych użytkowników innowacji w ideę ocieplacza i przeszkolenie.

Materiały o innowacji

Kto za tym stoi?

Skąd pomysł na innowację?

Innowacja Jak? jest odpowiedzią na codzienność, jakiej doświadcza autorka jako mama zastępcza trójki dzieci z niepełnosprawnościami. Prowadzenie rodzinnego domu dziecka i wychowywanie dzieci z niepełnosprawnościami pokazało, że postawy wobec OzN rzadko są pozytywne.

Doświadczenia innowatorki nie są wyjątkowe – wielu rodziców i opiekunów dzieci i osób z niepełnosprawnościami przeżywa podobne sytuacje. Autorka zadała więc sobie pytania:

  • Dlaczego w przestrzeni społecznej nadal jest tak mało osób z niepełnosprawnością intelektualną? A jeśli są, to najczęściej w grupie, w ramach wycieczek organizowanych przez ośrodki terapeutyczne.
  • Dlaczego zdarzają się sytuacje, w których dzieci z niepełnosprawnościami nie są wpuszczane na place zabaw?
  • Dlaczego, gdy do sklepu wchodzi matka z dorosłą córką z Zespołem Downa komunikującą swoje potrzeby poprzez krzyk, ludzie albo zatrzymują się i patrzą bezwstydnie, albo natychmiast odwracają wzrok?
  • Czy tak musi być? JAK być powinno?

Nie chciałam, by to była moja indywidualna narracja, uważam, że mój głos musi współgrać z głosami innych rodziców, opiekunów i osób z niepełnosprawnościami. Wielokrotnie rozmawiałam z różnymi osobami podejmując tę problematykę. Słyszałam, że ludzie czują się niepewnie, nie wiedzą jak się zachować. Dlatego też wierzę, że innowacja Jak? może być jednym z narzędzi ocieplania relacji. – Beata Podlasek, innowatorka – autorka innowacji.

Osobiste doświadczenia i natura badacza doprowadziły innowatorkę do wniosku, że brak wiedzy jest głównym źródłem warunkującym nieprzychylne zachowania zdrowej części społeczeństwa wobec osób z niepełnosprawnościami.

Wywiad z autorką

Media o innowacji

Zdjęcia

Opowiedz światu
o tym pomyśle

Skip to content