Status innowacji
Istotą Caffe Aktywni jest współpraca seniorów-mentorów z młodzieżą z niepełnosprawnością intelektualną, z którymi dzielą się doświadczeniem i którym przekazują wiedzę. Celem ich wspólnych działań jest zachęcenie innych osób starszych do wychodzenia z domu, oferowanie pomocy potrzebującym i integrowanie lokalnej społeczności.
Młodzież z niepełnosprawnością intelektualną oraz seniorzy to dwie grupy osób zależnych, które mierzą się z podobnymi wyzwaniami społecznymi. Zarówno jedni, jak i drudzy mają ograniczone możliwości kontaktów i spotkań, co prowadzi do ich wycofania się z życia społecznego. To również grupy, które najczęściej są narażone na wykluczenie społeczne i zawodowe – młodzież z racji niepełnosprawności intelektualnej i schorzeń towarzyszących, seniorzy – z powodu braku aktywności zawodowej czy mniejszej sprawności ruchowej.
Uczestnikami i uczestniczkami oraz odbiorcami działań są:
Innowacja Caffe Aktywni może być wdrażana i realizowana przez terapeutów, instruktorów, opiekunów, rodziców – osoby na co dzień pracujące z młodzieżą z niepełnosprawnością intelektualną (MzNI) w ośrodkach szkolno-wychowawczych, wsparcia i adaptacji, placówkach rehabilitacyjno-opiekuńczych, domach pomocy społecznej (DPS), organizacjach pozarządowych.
rekrutacja młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną i seniorów (potencjalnych mentorów)
Istotne jest też powołanie grupy wsparcia i motywacji w ramach grup rówieśniczych: MzNI, seniorzy- mentorzy, rodzice i opiekunowie MzNI – w szczególności zajęcia komunikacji zwrotnej dla MzNI
Praca z MzNI, z seniorami i łączenie tych grup wymaga cierpliwości i odpowiednich narzędzi, ale przede wszystkim uważnej obserwacji. Warto zawsze pamiętać, że z uwagi na specyficzne potrzeby i ograniczenia uczestnicy nie zawsze są gotowi do tego, co zostało zaplanowane i dlatego opracowywanie materiałów wymaga elastyczności, „wczucia się” w dany warsztat i panującą atmosferę. Scenariusze pracy powinny być modyfikowane na bieżąco w trakcie obserwacji pracy w danym dniu, zależne od dyspozycji i kondycji psychicznej, fizycznej uczestników – przede wszystkim młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną, a w przypadku pracy wspólnej – również seniorów. Szybka reakcja i zmiana tu i teraz są bardzo pomocne i mogą służyć jako rodzaj sprawdzianu dla seniora-mentora. Zadania i narzędzia pracy indywidualnej MzNI należy konsultować i tworzyć według wskazówek rodziców i opiekunów w oparciu o kompetencje i możliwości młodzieży, uwzględniając np. ograniczenia motoryki małej, dużej, umiejętności skupienia się, nadwrażliwości sensoryczne.
Zarówno młode osoby z niepełnosprawnością intelektualną, jak i seniorzy to grupy najczęściej narażone na wykluczenie społeczne i zawodowe – młodzież z racji niepełnosprawności i schorzeń towarzyszących, seniorzy – z uwagi na brak aktywności zawodowej, obniżoną sprawność ruchową, a także panujący kult młodości i efektywności, zanikający szacunek dla mądrości życiowej starszych we współczesnym świecie. I choć wydawałoby się, że te dwie grupy nie mogą się bardziej różnić, mierzą się z podobnymi wyzwaniami społecznymi.
